
Endoskopik Ultrasonografi Nedir?
Klasik olarak sindirim sistemini değerlendirmede kullanılan endoskoplar ile sadece sindirim sisteminin içini döşeyen mukoza hakkında bilgi sahibi olunur. Sindirim sisteminin duvarı veya komşu organlara ait durumlar ile ilgili olarak çok az bilgi elde edilir.
Endoskopik ultrasonografi; klasik endoskopi cihazlarının uç kısmına ultrason probunun yerleştirilmiş halidir. Böylece sindirim sisteminin duvar katmanları ve komşu organlar mükemmel bir şekilde görüntülenebilmektedir.
İki tip endoskopik ultrasonografi skobu vardır.
1. .360 derece tarama yapan radyal cihazlar. Bunlar sindirim sistemi kaynaklı( yemek borusu, mide, ince barsak, rektum ve anal kanal) kanserlerin evrelendirilmesi, Safra kanalındaki taşların ortaya konması, sindirim sistemindeki kabarıklıklar olarak bilinen submukozal lezyonların ilgili organ duvarının hangi tabakabasından kaynaklandığının ortaya konmasında kullanılır.
2. Lineer tarama yapan cihazlar; Yukardaki sayılanlara ilave olarak lenf bezleri yada tümöral kitlelerden biyopsi alma, tümör içine antitümör ajanların verilmesi, hedefe yönelik ışın tedavisi öncesi tümör içine marker konması, çölyak pleksus nörolizi, pankreas kitstlerin aspirasyonu ve tedavisinde kullanılır.
Endoskopik ultrasonografi tanısal amaçlı hangi durumlarda kullanılır?
- Gastrointestinal kanalın içindeki benign ( iyi huylu) lezyonlarının değerlendirilmesi
- Mide duvar kalınlaşması
- Midenin varisleri
- Submukozal kitleler
- Gastrointestinal kanalın kanserlerinin evrelemesi
Yemek borusu
- Erken evre yemek borusu kanseri
- İleri evre yemek borusu kanseri
- Kemoterapi –radyasyon tedavisi sonrası yemek borusu kanseri
Mide kanserleri
- Erken mide kanseri
- İleri evre mide kanseri
- Kemoterapi –radyasyon tedavisi sonrası
- Mide lenfomalarının evrelemesi
Rektum kanseri
- Erken evre rektum kanseri
- İleri evre rektum kanseri
- Kemoterapi –radyasyon tedavisi sonrası evreleme
- Pankreas hastalıklarının değerlendirilmesi
- Kronik Pankreatit
- Pankreas ksitleri
- Pankreas kanseri nin tanısı ve evrelemesi
- Safra kesesi hastalıkları
- Safra kesesi taşlarının tanısı
- Safra kesesi poliplerinin tanısı ve takibi
- Safra kesesi kanserinin evrelemesi
- Safra yolları ( koledok) hastalıkları
- Safra yolları taşlarının tanısı
- Safra yolları kanserlerinin tanısı
- Lenf bezlerinin değerlendirilmesi
- Göğüs kafesi ( mediastinal)
- Karın içi lenf bezleri
Endoskopik ultrasonografi hangi durumlarda girişimsel ve tedavi amaçlı kullanılır?
- Lezyonlardanveya lenf bezlerinden biyopsi alınması
- Ağrı tedavisi (kronik pankreatit veya pankreas kanserinde Çölyak pleksus a yapılır)
- Pankreatitler sonrası gelişen psödokistlerin drenajı
- Pankreas kistlerine veya kanserlerine radyofrekans ablasyon tedavisi
- Mide fundusu yerleşimli varislerin tıkanması
- Tümör içine antitümör ajanların enjeksiyon tedavisi
- Hedefe yönelik radyoterapi öncesi lezyon içine marker konması
- Perkuten endoskopik gastrostomi tüpü yerleştirilmesi.
Endosonografik elastoğrafi nedir?
Elastoğrafi dokunun esneme kabiliyetini ölçen bir yöntemdir. Tümör gelişen durumlarda o bölgenin yumuşaklığı azalır ve sertleşir. Doku sertliği timöral alanlarda yaklaşık 100 kat artar. Normal dokuya göre bu alanlara daha az şekil değiştirir.
Elastoğrafi; doku elastisitesini incelemek için geliştirilmiş bir yöntemdir. Standart B mode incelemeye sahip ultrason cihazlarına elastoğrafinin eklenmesiyle eş zamanlı inceleme yapılabilmektedir.
Ultrason probu ile incelenecek organa basınç uygulanarak yumuşak ve sert doku arasındaki renk farklılığı eş zamanlı olarak analiz edilir. Elde edilen renk farklılığı benign-malign doku ayrımını gösterebilmektedir
Elastoğrafi yöntemini kullanmaktaki amaç; Gereksiz biopsi yapılmasını azaltmak, biopsi yapılacak alanı belirlemek ve lenf bezlerinin benign/ malign ayrımını öngörebilmektir.
Endosonografik elastoğrafi nasıl yapılır?
Yan görüşlü endoskopik ultrasonografi probu lezyonun görüntülendiği alanda duodenum, mide veya özofagus duvarına 3-5 saniye süreyle dokundurulur.
Dokundurma işlemi sonrası lezyonların sarı, yeşil veya mavi renklenmelerine göre elastografik ölçüm yapılır.
Renklenme durumuna göre kalitatif (homojen koyu mavi, heterojen koyu mavi , heterojen sarı-yeşil-mavi , sarı yeşil) ve yarı kantitatif (Doku sertliği:strain ratio: ≤4, >4) olarak ölçüm yapılır.